✨Chợ Điều Khiển

Chợ Điều Khiển

Chợ Điều Khiển được lập năm 1731 ở phía nam dinh Phiên Trấn thời chúa Nguyễn Phúc Chú trong lịch sử Việt Nam. Đây là một trong số ít ngôi chợ có mặt sớm nhất trên đất Sài Gòn xưa, nhưng nay đã không còn, khi nhà cầm quyền Pháp cho quy hoạch lại thành phố.

Giới thiệu

Chợ Điều Khiển trên bản đồ Gia Định 1815 do [[Trần Văn Học vẽ.]]

Ngày 18 tháng 4 (âm lịch) năm Tân Hợi (1731) một lãng nhân tên Prea Sot (Sà Tốt) thuộc Chân Lạp, đã xúi giục những người dân bản xứ nổi dậy chém giết tất cả những người Việt Nam đang sống trong vùng Banam, rồi cùng kéo xuống Gia Định cướp phá.

Cai cơ Trương Phước Vĩnh liền được lệnh chúa Nguyễn Phúc Chú mang đại quân vào Gia Định đánh đuổi.

Đến nơi, ông cho lập đồn dinh (nằm ở góc đường Nguyễn Trãi với Phạm Ngũ Lão ngày nay) để có chỗ đóng quân. Trong khoảng thời gian đó, một ngôi chợ cũng dần hình thành kề bên để cung cấp hàng hóa, nhu yếu phẩm cho đông đảo quân lính trong đồn.

Bấy giờ dinh Phiên Trấn và dinh Trấn Biên đều có võ quan coi việc quân để giữ gìn an ninh trật tự tại địa phương. Nhưng khi có quân xâm lược tới thì quan quân ở mỗi dinh không đủ sức đánh trả. Nhân vụ Prea Sot, triều đình Thuận Hóa thấy rằng ở nơi biên khổn cần phải có một cơ quan thống suất (chỉ huy chung), nên chúa Nguyễn đặt ra chức "Điều khiển sự sở Gia Định" và sai Trương Phước Vĩnh giữ chức ấy (1732).

Kể từ đó đồn dinh và ngôi chợ đều được gọi theo chức vụ này. Giới thiệu chợ Điều Khiển, sách Gia Định thành thông chí do Trịnh Hoài Đức soạn ở đầu thế kỷ 19, có đoạn chép: :Chợ Điều Khiển cách trấn (Phiên An) về phía nam 2 dặm rưỡi, khi xưa chợ họp trước Nha Điều khiển, nên mới có tên đó...Nay nha trị đã dời đi, nhưng tên chợ còn như cũ, chợ này quán xá trù mật.

Nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Đầu đã chỉ ra vị trí ngôi chợ ấy như sau: :''Chợ Điều Khiển nằm gần đường quan lộ (nay là đường Nguyễn Trãi), cụ thể, chợ nằm trên đường Nam Quốc Cang thuộc phường Phạm Ngũ Lão, quận 1 ngày nay. Đầu này nhìn sang dinh Điều Khiển, đầu kia tới đường xe lửa đi Mỹ Tho cũ, nơi có đường Bùi Thị Xuân ngày nay cắt qua.

Ngộ nhận

Nhà nghiên cứu Huỳnh Minh, trong Gia Định xưa, cho rằng tướng Nguyễn Cửu Đàm (? - 1775, người Gia Định), đã đứng ra lập chợ Điều Khiển là không đúng. Vì theo sử sách, thì mãi đến năm 1771, tức sau khi chợ Điều Khiển đã có mặt 40 năm, chúa Nguyễn mới cử Nguyễn Cửu Đàm giữ chức Điều khiển thay Nguyễn Cửu Khôi, để đem quân đi cản phá quân Xiêm La.

Thông tin liên quan

Học giả Trương Vĩnh Ký trong "Ký ức lịch sử về Sài Gòn và vùng phụ cận" đã chỉ ra vị trí chợ Điều Khiển và chợ Cây Da Thằng Mọi như sau: :"Từ đường Thuận Kiều (Cách mạng tháng Tám ngày nay) đến Sở nuôi ngựa (góc Nguyễn Trãi – Cống Quỳnh ngày nay), người ta thấy có chợ Điều Khiển và chợ Cây Da Thằng Mọi. Có người nói hai tên đó chỉ cùng một chợ...Điều Khiển là chức tước của vị tướng cầm quân, nên mang tên ấy. Nhưng tại sao gọi là Cây Da Thằng Mọi? Tên này do bởi một món hàng bày bán trong chợ. Ở đây người ta đem bày bán một thứ chân đèn bằng đất nung nặn như hình người mọi đen đội trên đầu, trong đó người ta đặt một tim bấc thấm ngập dầu phụng hay dầu dừa. Ngôi chợ này nằm dài suốt cửa nhà ông Blancsubé tới đường hỏa xa, có đầy nhà cửa và hàng quán" . Cùng quan điểm này, có học giả Vương Hồng Sển. Ông viết: "Khỏi chợ Điều Khiển là đến chợ Cây Da Thằng Mọi"

Tuy nhiên, nhà nghiên cứu Huỳnh Minh lại tin theo quan điểm "hai tên đó chỉ cùng một chợ", và chợ Điều Khiển chính là chợ Thái Bính ngày nay (tức ở góc Cống Quỳnh – Nguyễn Trãi). Ông viết: :"Về sau, khi quân Pháp xâm chiếm miền Nam, cho sửa sang đường sá lại, xây cất thêm nhà cửa ở khoảng chợ Điều Khiển. Các phố xá, hãng buôn của họ thiết lập ngày một nhiều. Điển hình là hãng Blancsubé được mở ra ngay góc đường Frères Louis và Arras (trước 1975, là Võ Tánh-Cống Quỳnh), cho nên tên chợ Điều Khiển dần dần không còn ai nhắc tới nữa, mà lại lấy tên hãng trên mà gọi là chợ "Lăng Xi Bền", rồi sau đổi thành "chợ Thái Bình". Điều nên biết thêm, chợ Điều Khiển khi xưa còn có tên là "chợ Cây da thằng mọi" .

👁️ 72 | ⌚2025-09-16 22:28:04.350

QC Shopee
**Chợ Điều Khiển** được lập năm 1731 ở phía nam dinh Phiên Trấn thời chúa Nguyễn Phúc Chú trong lịch sử Việt Nam. Đây là một trong số ít ngôi chợ có mặt sớm nhất
Pin CR2032-3V Dùng thay pin cho điều khiển Đèn hậu Xi nhan Kiotool Lưu ý : Khi mua pin bạn phải dùng tuavit tháo điều khiển của đèn xi nhan ra và tiến hành thay
phải|[[Sơ đồ khối của bộ điều khiển PID]] Một **bộ điều khiển vi tích phân tỉ lệ** (**PID- Proportional Integral Derivative**) là một cơ chế phản hồi vòng điều khiển tổng quát được sử dụng
phải|nhỏ|Một nhà máy thủy điện tại [[Amerongen, Hà Lan.]] Một **hệ thống điều khiển **quản lý, ra lệnh, chỉ dẫn hoặc điều khiển các hành vi của các thiết bị hoặc hệ thống khác. Nó có
Trong lý thuyết điều khiển tự động, bài toán điều khiển Gauss tuyến tính-bậc hai (LQG) là một trong những bài toán điều khiển tối ưu cơ bản nhất. Nó liên quan đến các hệ thống
nhỏ|Kết nối servo và bộ nhận nhỏ **Điều khiển servo** được thực hiện bằng cách gửi đi một servo tín hiệu PWM (điều chế độ rộng xung), một loạt các xung lặp lại có chiều rộng
Khái niệm của vòng phản hồi dùng để điều khiển hành vi động lực của hệ thống: đây là phản hồi âm, vì giá trị cảm biến (sensor) bị trừ đi từ giá trị mong
Trong lý thuyết điều khiển tự động, một **bộ điều khiển** là một thiết bị giám sát và tác động vào các điều kiện làm việc của một hệ động học cho trước. Các điều
nhỏ|320x320px|Các hệ thống điều khiển đóng một vai trò quan trọng trong du hành không gian **Kỹ thuật điều khiển** hoặc **Kỹ thuật hệ thống điều khiển **là chuyên ngành kỹ thuật mà áp dụng
**Có thể điều khiển được** là một thuộc tính quan trọng của một hệ thống điều khiển và thuộc tính có thể điều khiển được đóng một vai trò quan trọng trong nhiều bài toán
**Điều khiển thích nghi **là phương pháp điều khiển được sử dụng bởi một bộ điều khiển phải thích ứng với một hệ thống điều khiển với các thông số thay đổi, hoặc có điều
nhỏ|Vi điều khiển **Vi điều khiển** là một máy tính được tích hợp trên một chip, nó thường được sử dụng để điều khiển các thiết bị điện tử. Vi điều khiển, thực chất, là
thumb|301x301px|Ví dụ về hệ thống điều khiển của một lò phản ứng bể khuấy liên tục thumb|300x300px|Bảng điều khiển của một [[lò phản ứng hạt nhân.]] **Điều khiển quá trình là **một ngành nhỏ liên quan
**Điều khiển bền vững** là một nhánh của lý thuyết điều khiển tự động với cách tiếp cận thiết kế bộ điều khiển một cách rõ ràng để giải quyết sự không chắc chắn. Các
Trong giao diện người dùng bằng đồ hoạ (GUI), **thành tố điều khiển đồ họa** (tiếng Anhː **graphical widget**, viết gọn là **widget**, còn được gọi là **control**) là một thành phần dùng để tương
**Điều khiển tự động** là ứng dụng của lý thuyết điều khiển tự động vào việc điều khiển các quá trình khác nhau mà không cần tới sự can thiệp của con người. Một trong
- Thay thế điều khiển của TV, điều hòa, quạt điện,… - Cài hẹn giờ bật tắt các thiết bị điện (sử dụng app Lumi Life) - Bật tắt các thiết bị điện theo ngữ
alt=|thumb|Trạm kiểm soát không lưu tại [[Sân bay quốc tế Chhatrapati Shivaji (Ấn Độ)]] **Hệ thống Kiểm soát không lưu**, còn gọi là **kiểm soát không lưu** (****, viết tắt là **ATC**), hay **Điều khiển
Tên lửa điều khiển chống tăng 9K115 _Metys_ của [[Quân đội Ba Lan]] Tên lửa [[PARS 3 LR kiểu bắn-và-quên của Quân đội Cộng hòa Liên bang Đức.]] **Tên lửa chống tăng có điều khiển**
nhỏ|PIC 1655A nhỏ|Các dòng PIC khác **PIC** là một họ vi điều khiển RISC được sản xuất bởi công ty Microchip Technology. Dòng PIC đầu tiên là PIC1650 được phát triển bởi Microelectronics Division thuộc
**Bộ điều khiển vòng hở**, còn được gọi là một **bộ điều khiển không-phản hồi**, là một dạng của bộ điều khiển dùng để tính toán đầu vào của nó vào 1 hệ thống chỉ
**Điều khiển thông minh** là một lớp các kỹ thuật điều khiển sử dụng các phương pháp tính toán trí tuệ nhân tạo khác nhau như mạng nơ-ron nhân tạo (neural networks), xác suất Bayes,
Sản phẩm Remote Điều khiển chuột bay TZ20 giọng nói 1 chạm ,4 phím học lệnh- HÀNG CHÍNH HÃNG Fullbox là hàng mới nguyên tem nguyên hộp chất lượng cao được cửa hàng chúng tôi
Trong khoa học máy tính, **luồng điều khiển** (tiếng Anh: _control flow_ hay _flow of control_) là thứ tự các câu lệnh, tập lệnh hay lời gọi hàm riêng biệt của một chương trình mệnh
nhỏ|phải|Bên trong một phòng điều khiển tàu bè **Phòng điều khiển** (_Control room_) hay **Phòng điều hành** (_Operations room_) là một không gian trung tâm nơi có thể giám sát và kiểm soát một cơ
**Hamilton **của lý thuyết điều khiển tối ưu được phát triển bởi Lev Pontryagin như là một phần của nguyên lý cực đại của ông. Nó được lấy cảm hứng từ, nhưng là khác biệt với,
nhỏ|300x300px|Sơ đồ khối của một [[Negative feedback|hệ thống phản hồi âm được sử dụng để duy trì một điểm đặt với sự có mặt của một nhiễu, sử dụng quy tắc điều khiển sai số.
- Tương thích với toàn bộ hệ thống đèn WiZ - Bật/tắt và điều chỉnh độ sáng đèn WiZ nhanh chóng - Có sẵn 4 nút chuyển ngữ cảnh yêu thích - Kết nối trực
nhỏ|Hai trong bốn hệ thống điều khiển lực đẩy của Mô-đun Mặt Trăng [[Apollo 11|Apollo]] **Hệ thống điều khiển phản lực** (tiếng Anh: **Reaction Control System**, viết tắt là **RCS**) là một hệ thống dùng
Điều khiển tivi LG smart đời 2014 hàng mới 100% sử dụng tốt tất cả các chức năng điều khiển cơ bản thay thế cho điều khiển gốc có kiểu dáng tương tự như sản
Xe điều khiển Ferrari SF90 Stradale 1:24 Maisto 82334 Giới thiệu Mô hình xe điều khiển Ferrari SF90 Stradale được chế tác bởi Maisto. Nhà sản xuất đã rất trau chuốt cho mẫu mô hình
Giỏ đựng điều khiển điện thoại -bàn chải đa năng dính tường+ Ống cắm điều khiển điều hoà , tivi , điện thoại cực tiện dụng+ Mặt sau băng keo 2 mặt dán chặt vào
Giỏ đựng điều khiển điện thoại -bàn chải đa năng dính tường+ Ống cắm điều khiển điều hoà , tivi , điện thoại cực tiện dụng+ Mặt sau băng keo 2 mặt dán chặt vào
Giỏ đựng điều khiển điện thoại -bàn chải đa năng dính tường+ Ống cắm điều khiển điều hoà , tivi , điện thoại cực tiện dụng+ Mặt sau băng keo 2 mặt dán chặt vào
Xe điều khiển LaFerrari RC 1:14 Maisto 82417 Tỷ lệ: 1:14 Chất liệu: Được làm bằng nhựa cứng. Sơn: Lớp sơn tĩnh điện cho độ bền và bóng hoàn hảo. Chức năng: Sản phẩm được tích
Thông tin chi tiết: - Loại sản phẩm: Remote điều khiển từ xa Tivi - Thương hiệu TV tương thích: ASANZO - Dòng TV tương thích: Smart Tivi, Internet TV, TV Thông minh - Vật
**Liên đoàn Quốc tế về Điều khiển Tự động**, viết tắt là **IFAC** (International Federation of Automatic Control) là một _tổ chức phi chính phủ, phi lợi nhuận quốc tế_ hoạt động trong lĩnh vực
nhỏ|Đống đổ nát [[chuyến bay 901 của Air New Zealand, một tai nạn do CFIT xảy ra vào năm 1979 ở Nam Cực.]] Một **chuyến bay có kiểm soát vào địa hình** (**CFIT** viết tắt
Remote điều khiển được nhiều model Smart TV Samsung Chức năng nhận lệnh bằng giọang nói Tốc độ phản hồi nhanh - Loại sản phẩm: Smart remote điều khiển từ xa TV - Thương hiệu
Công Tắc Chống Giật Bình Nóng Lạnh Hunonic Datic - Cảm Ứng + Điều Khiển Qua Wifi + Hẹn Giờ + Ra Lệnh Bằng Giọng Nói ️ MÔ TẢ: - Trong quá trình sử dụng
- Cam kết sản phẩm hoạt động tốt - Cam kết đổi trả trong trường hợp sản phẩm không tương thích hoặc lỗi do nhà sản xuất. Mô tả sản phẩm: Điều khiển tivi dành
Trong điện toán và viễn thông, **ký tự điều khiển** (_contral character) hay **ký tự không in được** (_non-printing character_ - _NPC_) là một điểm mã (một số) trong một tập ký tự, mà không
nhỏ|288x288px| Một dạng slider (một trong nhiều kiểu) **Slider** (**Track bar**, nghĩa đen: **thanh trượt**) là một thành tố điều khiển đồ họa mà người dùng có thể cài đặt giá trị bằng cách di
Điều khiển tivi dành cho Led Asanzo  -Hàng đúng mẫu mã như shop quảng cáo. -Độ nhạy cao,ít tiêu hao năng lượương thích với nhiều dòng  -Chất liệu : Nhựa ABS độ bền cao,chống va
Điều khiển tivi Led dành cho Asanzo  -Độ nhạy cao,tương thích với nhiều dòng dành cho asanzo LED -Phím bấm êm ái -Chất liệu : Nhựa ABS -Pin : AAA x 02 quả