✨Biểu tình Cuba 2024

Từ ngày 17 tháng 3 năm 2024, các cuộc biểu tình đã bắt đầu diễn ra tại Cuba, chủ yếu tập trung ở thành phố Santiago, thành phố lớn thứ hai tại quốc gia này nhằm phản đối tình trạng thiếu lương thực và mất điện.

Quốc gia này hiện được cho là phải trải qua cuộc khủng hoảng tồi tệ nhất kể từ đầu những năm 1990. Chính phủ Cuba đã đổ lỗi tình trạng "bị phong tỏa" hiện tại do lệnh cấm vận mà Hoa Kỳ áp đặt kể từ khi Đảng Cộng sản Cuba lên nắm quyền. Cuba đồng thời cũng đã cáo buộc Hoa Kỳ hậu thuẫn tình trạng bất ổn, tuy nhiên, Hoa Kỳ đã bác bỏ.

Bối cảnh

Vào ngày 12 tháng 1 năm 2021, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã liệt kê Cuba vào danh sách các nhà nước tài trợ khủng bố và thực hiện hàng loạt các lệnh trừng phạt kinh tế mới đối với quốc gia này. Thậm chí nhiều khu vực còn đã thiếu điện lên tới 14 ngày. Mặt khác, Cuba cũng dựa vào nhập khẩu thực phẩm với khoảng 7 tỷ USD mỗi năm, nhưng do sức mua của đồng peso Cuba yếu nên họ gần như mua toàn bộ hàng nhập khẩu bằng dự trữ ngoại tệ. Những khoảng dự trữ này cũng được sử dụng để mua nhiên liệu, cùng với lạm phát khiến GDP giảm 18,5%, chỉ còn lại rất ít ngoại tệ để nhập khẩu. Cùng với mùa màng thất bại, Cuba phải đối mặt với tình trạng thiếu lương thực trầm trọng. Cùng ngày hôm đó, Diario de Cuba đưa tin tồn tại một thị trường chợ đen lớn về thịt mèo do hàng hóa cơ bản ngày càng khan hiếm.

Diễn biến

Sau khi các cuộc biểu tình diễn ra, chính phủ đã nhanh chóng cung cấp gạo và sữa, nhưng sự bất mãn vẫn tiếp tục gia tăng. Cuba đồng thời cũng đã liên hệ với Chương trình Lương thực Thế giới nhằm cung cấp sữa bột cùng nhiều mặt hàng khác để giải quyết vấn đề thiếu hụt lương thực. Ông Díaz-Canel đã chia sẻ trên X, "Các chính trị gia tầm thường và những kẻ khủng bố trực tuyến đã xếp hàng từ Nam Florida để hâm nóng đường phố #Cuba bằng những thông điệp can thiệp và kêu gọi bạo loạn. Nhưng họ đã phải chịu thất bại". Ngoài ra, trong một thông cáo báo chí, chính phủ Cuba tuyên bố rằng toàn bộ "sinh kế duy nhất của Nam Florida là ngành công nghiệp xâm lược Cuba".

Hôm 31 tháng 3, chính phủ Cuba xác nhận 90.000 tấn dầu từ Nga đã được vận chuyển đến nước này. Đây là lô dầu đầu tiên của Nga sau hơn một năm gián đoạn, bất chấp việc nước này có những thỏa thuận dầu hàng năm với Nga. Vào ngày 4 tháng 4, Chủ tịch Cơ quan Hợp tác Phát triển Quốc tế Trung QuốcLa Chiếu Huy (罗照辉) đã có chuyến thăm nhà nước Cuba tại La Habana cùng với lô hàng 70 tấn gạo được chính phủ Trung Quốc vận chuyển đến. Đây là một trong số những lô hàng đầu tiên mà Bắc Kinh đồng ý giao cho Cuba trong tổng số 400 tấn gạo với 6 chuyến hàng. Chủ tịch nước Cuba chia sẻ, "...[Trung Quốc] đã giúp đỡ Cuba vào thời điểm kinh tế và xã hội cực kỳ phức tạp". Sau đó các cuộc biểu tình cũng đã bắt đầu lắng xuống. Đến ngày 1419 tháng 4, Phó Thủ tướng Việt Nam Trần Lưu Quang đã có chuyến thăm chính thức đến Cuba. Trong chuyến thăm, Việt Nam đã cam hết hỗ trợ, thúc đẩy nước này trong nông nghiệp với sản xuất gạo và nuôi trồng thủy sản nhằm "bảo đảm an ninh lương thực cho Cuba theo hướng thực chất và lâu dài".

Phản ứng

Hôm 18 tháng 3, La Habana đã triệu tập nhà ngoại giao cấp cao Hoa Kỳ, Đại biện lâm thời Benjamin Ziff. Carlos Fernández de Cossío, Thứ tưởng Bộ Ngoại giao Cuba, đã gửi công hàm phản đối với Ziff tố cáo Hoa Kỳ vì "hành vi can thiệp" và "thông điệp vu khống" cho các báo cáo về các cuộc biểu tình không phản ánh về "các vấn đề nội bộ của Cuba". Đại sứ quan Hoa Kỳ tuyên bố: "Chúng tôi kêu gọi chính phủ Cuba tôn trọng nhân quyền của người biểu tình và quan tâm đến nhu cầu chính đáng của người dân Cuba". Carlos Fernández de Cossío đã gọi tuyên bố của đại sứ quán là "thiếu tôn trọng" và "công khai can thiệp vào công việc nội bộ của Cuba". Johana Tablada, nhà ngoại giao hàng đầu của Cuba tại Hoa Kỳ cho rằng mục tiêu của chính phủ Hoa Kỳ hiện giờ là "thay đổi chế độ" chống lại Đảng Cộng sản Cuba. Ngày 22 tháng 3, cựu Tổng thống Hoa Kỳ và ứng cử viên Đảng Cộng hòa 2024, Donald Trump đã chia sẻ trên Truth Social nội dung, "Tôi muốn bày tỏ sự ngưỡng mộ và ủng hộ với tất cả những người dân Cuba dũng cảm, những người đang đứng lên chống lại chế độ cộng sản hèn hạ không dễ dàng, chúng tôi đánh giá cao điều đó và nó sẽ được thay đổi". Như vậy có thể hiểu, việc thay đổi chế độ ở Cuba sẽ là một trong những quan điểm trong chính sách đối ngoại của ông khi bản thân tái đắc cử. Ngày 19 tháng 3, những người biểu tình đã tập hợp thành chuỗi trong khi ngày 24 tháng 3, họ tổ chức một cuộc tuần hành ngắn qua một công viên ở Little Havana.