✨Selim I

Selim I (; 10 tháng 10, 1465 – 22 tháng 9, 1520) là vị vua thứ 9 của đế quốc Ottoman, trị vì từ năm 1512 đến 1520. Ông là một vị vua tài ba trong lịch sử Thổ Nhĩ Kỳ, người đã sáp nhập vùng Trung Đông vào đế quốc của mình sau một loạt chinh chiến.

Vì tính khí tàn bạo, ông có ngoại hiệu là Yavuz Sultan Selim, dịch là Selim the Stern trong tiếng Anh, và tạm dịch là 'Selim hà khắc' trong tiếng Việt.

Tuổi trẻ

Selim chào đời năm 1465 tại Amasya, là con trai của Bayezid II (1481 - 1512) và là cháu nội của Mehmed II (1444 - 46 rồi 1451 - 81). Mẹ của Selim là Aysha Hatun. Selim được mô tả là một con người cao to, và rất giỏi về cưỡi ngựa và đánh kiếm. Thuở nhỏ, ông theo học Mevlana Abdulhalim, một nhà giáo có tiếng ở kinh thành. Dưới triều đại Bayezid II, Selim được vua cha phong làm quan Tổng trấn Trabzon. Tại đây, ông được học hỏi thêm về phương pháp cai trị cũng như hệ thống quân sự của nhà nước phong kiến Ottoman.

Sự nghiệp

Chiến tranh với Gruzia và Caucasius

Thấy nước Gruzia láng giếng có nhiều hoạt động chống lại nhà Ottoman, Yavuz Sultan Selim đã ba lần tự ý ra quân đánh nước này. Quân Ottomani toàn thắng, và chiếm giữ Kars, Erzurum và Artvin (1508) và nhờ những hành động và thành công anh hùng của mình, ông ta được đặt tên là "Yavuz". Yavuz Sultan Selim đã tự ý mang quân tấn công vào vùng Caucasia mà không có sự cho phép của cha mình là Sultan Beyazid và sau đó hầu hết người Gruzia sống ở các vùng đất này đều cải sang Đạo Hồi. Tuy nhiên, cuộc chiến tranh giành quyền kế vị bùng nổ giữa Ahmed và Selim. Kết quả là Selim, với sự giúp đỡ của toán Cấm vệ quân Janissary, giành chiến thắng, còn Ahmed bại vong. Sau đó, các quan dự định mời con thứ sáu của vua là Korkut lên ngôi, nhưng toán Janissary từ chối. Ngày 25 tháng 4 năm 1512, Bayezid ban chiếu thoái vị và truyền ngôi cho Selim.

Mở mang bờ cõi

nhỏ|200x200px|Ottoman năm 1517, sau khi Selim I đánh bại nhà Mamluk

Cuộc chinh phạt Ba Tư

Năm 1489, Yavuz Selim trở thành thống đốc của Trabzon. Do mối đe dọa của người Shiis đang phát triển ở Ba Tư, anh ta đã chiến đấu chống lại lực lượng của Shah Ismail. Năm 1508, ông đã vượt qua quân đoàn lớn của Shah và đẩy họ ra khỏi biên giới. Vua nhà Mamluk là Al-Ashraf Qansuh al-Ghawri bại vong và quân Ottoman chặt lấy đầu al-Ghawri. Cùng năm ấy, con al-Ghawri là Tuman bay II lên thay vua cha.

Sau chiến thắng Marj Dabiq, quân Ottoman chiếm Syria, Palestine ngày nay. nhỏ|220x220px|Mô của Thổ hoàng Selim I tại Thánh đường Hồi giáo Sultan Selim Nghe tin vua cha qua đời, quan Tổng trấn Manisa là Suleiman 25 tuổi lên thay, xây dựng đất nước hùng mạnh. Đó là vua Suleiman I.

Nhận định

Dù chỉ trị vì trong một thời gian ngắn ngủi, Selim là một vị vua có công với đất nước. Theo các sử gia, Selim có tính khí nóng nảy và cường tráng, giống như một anh hùng.

Ở Thổ Nhĩ Kỳ, tương truyền vẫn thường có một số câu nguyền để lăng mạ những người bất đồng chính kiến "cầu cho ngươi được là một tể tướng của Selim". Câu nói này bắt nguồn từ tính cách tàn bạo của Selim, một người luôn luôn có lòng tin tưởng và kỳ vọng thái quá vào chính các tể tướng và quan lại của mình, đã không ngần ngại xử tử vô số những tể tướng làm phật lòng Selim.

Danh hiệu

Một số danh hiệu của Selim Yavuz:

• Sultan
• Padishah
• Kayser-i Rûm (Xêda La Mã)
• Khalip (vua Hồi)
• The Servant of The Two Holy Shrines.

Phụ