✨Mõ

Mõ

nhỏ|360x360px|Mõ chùa chạm khắc hoa văn Rồng Chầu ở [[chùa Bút Tháp, Bắc Ninh. Hoa văn này thường thấy trên những chiếc mõ Huế.]] Mõ là nhạc khí tự thân vang phổ biến của nhiều dân tộc Việt Nam. Mõ xuất hiện lâu đời ở nhiều nước Châu Á, song không rõ nguồn gốc từ nước nào. Trên thực tế mõ được sử dụng vào các môi trường khác nhau và có những chức nǎng khác nhau.

Tuỳ vào cách phân loại mà có những tên gọi như sau:

  • Phân loại dựa trên chất liệu: mõ gỗ, mõ tre, mõ sừng trâu...
  • Phân loại dựa trên đặc điểm, chức năng và môi trường sử dụng: mõ chùa, mõ đình, mõ trâu, mõ làng,...

Mõ chùa

nhỏ|241x241px|Mõ khắc hinh "song ngư" trong [[chùa Hội Linh (Cần Thơ) có niên đại từ đầu thế kỷ 20]] phải|nhỏ|240x240px|Mõ nguyên bản hình con cá tại một ngôi chùa ở [[Uji, Nhật]]

Đặc điểm

Mõ chùa làm từ các loại gỗ chắc, cứng, hình dạng thường gặp hình cầu dẹt với nhiều kích cỡ to nhỏ khác nhau: Cỡ to nhất có đường kính khoảng 70 – 80 cm, cỡ vừa đường kính 20 – 30 cm và cỡ nhỏ đường kính 5 – 7 cm. Tất cả ở giữa đều rỗng, khoét theo hình lòng máng. Mõ chùa thường chạm khắc theo hình con cá (hoặc cá hóa rồng) nên còn có tên phiên âm Hán-Việt là mộc ngư (木魚).

Âm thanh của mõ chùa giòn, âm vang sâu lắng. Với những chiếc mõ cỡ vừa đến đại (từ 2 tay trở lên) người ta thường bọc vải quanh dùi gõ mõ cho tiếng trầm hùng, ấm cúng hơn. Trong chùa mõ đóng vai trò là pháp khí, cùng với chuông, trống, tang, đẩu... được sử dụng khi tụng kinh, với vai trò điểm nhịp đều theo lời tụng. giữa|nhỏ|240x240px|Mõ chùa [[Nhà Nguyễn|thời Nguyễn]] nhỏ|240x240px|Mõ chùa lớn, dùi bọc vải gấm.

Sự tích gắn liền với Phật giáo

Ngày xưa, có một vị Hòa thượng trụ trì một ngôi chùa ở gần bờ sông trong một thôn quê. Mỗi khi có việc ra tỉnh, ngài quá giang bằng chiếc đò ngang. Hôm ấy nhằm ngày 13 tháng bảy, ngài quá giang ra tỉnh để chủ lễ một đàn kỳ siêu. Khi đò ra tới giữa dòng thì thấy sóng nổi lên ầm ầm làm cho thuyền tròng trành muốn đắm. Ai nấy ở trên đò cũng đều hoảng hốt, thì ngay lúc ấy, bỗng nhiên thấy nổi lên trên mặt nước, một con cá kình rất lớn, dương hai mắt đỏ ngầu mà nhìn chăm chăm vào vị Hòa thượng kia. Nhưng Hòa thượng vẫn bình tĩnh ngồi niệm Phật.

Con cá liền cất cao cái đầu lên khỏi mặt nước mà lắp bắp cái miệng nói: "Hỡi hành khách ở trên đò! Các người muốn được yên lành, hãy liệng lão ác tăng xuống đây cho ta, để nuốt chửng nó đi cho hả cơn giận. Các người có biết không? - Ngày trước, ta theo lão tu đạo, lão không chịu giảng dạy chi cả, cứ buông lỏng cho ta muốn làm gì thì làm, không hề kiềm chế. Vì vậy, ta mới sinh ra lười biếng, chỉ lo rong chơi ăn ngủ theo thế tục, không thiết gì tới công phu bái sám, ăn chay niệm Phật và săn sóc công việc Chùa. Không những thế, mỗi khi có đám tiệc lại để cho ta mang hậu đắp y để khoe khoang với đại chúng và bổn đạo. Vì những tệ đoan như thế, nên sau khi ta chết, phải đọa vào loài súc sinh, làm thân cá kình, đi tới đâu thì ồ ạt tới đó, làm cho những tôm cá chạy đi hết, không có cái gì để ăn, phải chịu đói khát, rất cực khổ, khổ còn hơn loài quỷ đói nữa. Vì thế mà ta chỉ oán lão thôi, còn các người đối với ta vô can, ta không muốn làm hại ai cả"

Nghe cá nói xong, Sư liền mỉm cười mà đáp rằng: "Này nghiệt súc! Nhà ngươi nói thế mới thật là thậm ngu. Há ngươi không hiểu câu phương ngôn: Đạp gai, lấy gai mà lễ, hay sao? Nếu ngươi đã biết vì tạo những tội lỗi như thế mà phải đọa làm thân cá thì nhà ngươi cần phải ăn năn sám hối tội lỗi và tạo duyên lành, ngõ hầu mới được tội diệt phúc sinh, rồi mới mong thoát khỏi được quả báo. Ta là Thầy ngươi, mỗi khi dạy ngươi đúng theo giới luật, thì ngươi bảo là quá nghiêm khắc, hay la mắng quở trách, còn thả lỏng cho ngươi không nghiêm trị, thì ngươi quen tính phóng túng, thành thử mới phải đọa làm loài cá. Một khi bị đày, ngươi cần phải sám hối và báo cho ta biết để tụng kinh siêu độ và xả tội cho, còn nếu như muốn ăn thịt ta thì lấy ai để cứu ngươi nữa. Đã có tội, không biết ăn năn mà còn kiếm cách đỗ lỗi cho người. Phạm Phật thì có Tăng cứu, còn như phạm Tăng thì Phật không độ. Ngươi có hiểu câu đó chăng?" nhỏ|296x296px|Mõ chùa được đặt tại Bảo tàng Âm nhạc [[Busan với ghi chú là nhạc cụ của Việt Nam]] Sư cụ quở vừa dứt lời, thì cá Kình kia cũng lặn chìm xuống dưới đáy nước.

Kế đó, sau bảy ngày đêm vang tiếng tụng kinh cầu siêu độ tại chùa, thì cá Kình liền trồi lên mặt nước, lết thẳng tới sân Chùa, nằm dài và hướng vào trong Chùa mà nói rằng: "Bạch Thầy, mấy hôm nay, nhờ công đức của Thầy và chư Tăng Ni chú nguyện và tụng kinh siêu độ cho, nên con đã được tiêu nghiệp, thoát kiếp cá Kình và lên cõi trời Dục Giới. Trước khi lên cõi Trời để hưởng sự khoái lạc của chư tiên, con xin đến đây thành tâm lễ tạ ơn Thầy cùng chư Tăng Ni và con nguyện lưu cái xác thân cá Kình tại chùa để mỗi ngày, chư Tăng Ni cầm cây gõ lên đầu con, ngõ hầu làm gương cho những vị nào tu hành còn biếng nhác, ưa khoe khoang, tự cao, tự đại, không chịu khép mình vào vòng giới luật và cũng là để nhắc nhở cho những vị ấy nhớ tới bổn phận tu tâm, hành đạo, để khỏi xao lãng công phu bái sám, niệm Phật tu thiền, thúc liễm thâm tâm, nghiêm trì giới luật.

Vì sự tích như đã kể ở trên, mà từ ngày ấy tới nay, cái mõ mới chạm khắc theo hình con cá để làm kỷ niệm mà thức tỉnh người tu hành. Chính vì thế trong tiếng Hán cũng như tiếng Nhật tên gọi nhạc cụ này nghĩa là mộc ngư (cá gỗ).

"Tiếng mõ đò bơi" trên sông

Chiếc mõ tre còn gắn liền với những mùa Lễ hội bơi đua thuyền truyền thống tổ chức trên sông Kiến Giang, huyện Lệ Thủy, Quảng Bình.

Theo chia sẻ của ông Dương Văn Liên, Giám đốc Trung tâm VH-TT huyện Lệ Thủy: "Trên đò bơi, người đánh mõ có vai trò hết sức quan trọng. Đó chính là người chỉ huy trai bơi, giữ nhịp, điều tiết tốc độ của đò. Tiếng mõ còn thúc giục tinh thần chiến đấu của trai bơi. Một "mõ trưởng" giỏi có thể quyết định việc thắng bại của cả đội nếu các đội bơi cân tài, ngang sức".]] Trong dàn nhạc dân gian Việt Nam, xuất hiện phổ biến nhất có mõ gỗ (dạng mõ chùa, kích cỡ từ nhỏ đến trung) và mõ gốc tre (dạng mõ làng). Các nhạc công gõ mõ bằng dùi trần không bọc vải (bằng gỗ hoặc tre), khác với dùi mõ trong chùa. Nhờ vậy tiếng mõ sáng và đĩnh đạc hơn.

Mõ tre xuất hiện trong nghi thức diễn xướng Múa rối đầu gỗ chầu Thánh (Chùa Đại Bi, Chùa Keo - Nam Định) cùng với những bộ gõ khác như trống cơm, trống bản, thanh la... Mõ sừng trâu góp mặt trong nghệ thuật Nhã nhạc cung đình Huế cùng với kèn bầu, phách tiền... tạo nên âm sắc đặc trưng.

Người Mường sử dụng mõ trâu trong hoà tấu nhạc cụ dân tộc và mõ gỗ trong điệu múa Trống đu.

👁️ 83 | ⌚2025-09-16 22:32:45.273
QC Shopee
VERA VERA
Chrisbellavn Chrisbellavn
ABBOTT PEDIASURE WEBSITE ABBOTT PEDIASURE WEBSITE
BINDI LAZADA KOL BINDI LAZADA KOL
Sachi Shopee Loyalty Sachi Shopee Loyalty
GOHUB_ESIM GOHUB_ESIM
Nguồn mở Nguồn mở
Các sản phẩm **nguồn mở** (tiếng Anh: _Open source_) bao gồm sự cho phép sử dụng mã nguồn, tài liệu thiết kế hoặc nội dung của sản phẩm. Nó thường được dùng để chỉ mô
Mô liên kết Mô liên kết
**Mô liên kết** là một trong bốn loại mô động vật cơ bản, cùng với mô biểu mô, mô cơ và mô thần kinh. Nó được phát triển từ trung bì. Mô liên kết được
Dầu mỏ Dầu mỏ
phải|Một mẫu dầu mỏ ở dạng nguyên thể phải|Giếng bơm dầu gần Sarnia, Ontario, [[Canada]] phải|Một công trường khai thác dầu tại [[Mina Al Ahmadi, Kuwait]] **Dầu mỏ** hay **dầu thô** là một chất lỏng
Thú mỏ vịt Thú mỏ vịt
**Thú mỏ vịt** (tên khoa học: **_Ornithorhynchus anatinus_**) là một loài động vật có vú đẻ trứng bán thuỷ sinh đặc hữu của miền đông Úc, bao gồm cả Tasmania. Dù đã khai quật được
Mô hình toán học Mô hình toán học
Một **mô hình toán học** là một mô hình trừu tượng sử dụng ngôn ngữ toán để mô tả về một hệ thống. Mô hình toán được sử dụng nhiều trong các ngành khoa học
Mơ (cây) Mơ (cây)
nhỏ|_Prunus mume_ - [[Тулузький музей]] **Mơ**, **mơ ta**, **mơ Đông Á**, **mơ mai** hay **_mai_** (danh pháp hai phần: **_Prunus mume_**) là một loài thuộc chi Mận mơ (_Prunus_) có nguồn gốc châu Á thuộc
Khai thác mỏ Khai thác mỏ
[[Chuquicamata, Chile, mỏ đồng lộ thiên có chu vi lớn nhất và độ sâu khai thác đứng hàng thứ hai trên thế giới.]] **Khai thác mỏ** là hoạt động khai thác khoáng sản hoặc các
Mô hình nhựa Mô hình nhựa
thumb|Mô hình của một phân tử, với các quả bóng màu đại diện cho các nguyên tử khác nhau Một **mô hình** () là một đại diện thông tin của một đối tượng, người hoặc
Mộ Dung Vĩ Mộ Dung Vĩ
**Mộ Dung Vĩ** () (350–385), tên tự **Cảnh Mậu** (景茂), gọi theo thụy hiệu là **(Tiền) Yên U Đế** ((前)燕幽帝, thụy hiệu do thúc phụ Mộ Dung Đức truy phong, Mộ Dung Đức là hoàng
Mộ Dung Tuấn Mộ Dung Tuấn
**Mộ Dung Tuấn** () (319–360), tên tự **Tuyên Anh** (宣英), gọi theo thụy hiệu là **(Tiền) Yên Cảnh Chiêu Đế** ((前)燕景昭帝), là một hoàng đế nước Tiền Yên trong lịch sử Trung Quốc. Ông là
Mộ Dung Hoảng Mộ Dung Hoảng
**Mộ Dung Hoảng** () (297–348), tên tự **Nguyên Chân** (元真), là một người cai trị nước Tiền Yên thời Ngũ Hồ thập lục quốc trong lịch sử Trung Quốc và được công nhận rộng rãi
Mộ Dung Hối Mộ Dung Hối
**Mộ Dung Hối** (chữ Hán: 慕容廆, bính âm Mùróng Guī, 269 — 333, tên tự **Dịch Lặc Côi** (弈洛瓌), quê ở Cức Thành, Xương Lê là thủ lĩnh thuộc bộ tộc của người Tiên Ti
Mộ Dung Khác Mộ Dung Khác
**Mộ Dung Khác** (chữ Hán: 慕容恪, ?–367), tên tự là **Huyền Cung** (玄恭), là tôn thất, người nhiếp chính ở nước Tiền Yên, một trong mười sáu nước Ngũ Hồ trong lịch sử Trung Quốc.
Giấc mơ sáng suốt Giấc mơ sáng suốt
**Giấc mơ sáng suốt** () là một giấc mơ mà trong đó người mơ biết rằng mình đang mơ. Thuật ngữ này được đặt ra bởi nhà văn, bác sĩ tâm thần người Hà Lan
Mô mỡ Mô mỡ
Trong sinh học, **mô mỡ **là chất béo trong cơ thể, hoặc đơn giản là chất béo là một mô liên kết lỏng được cấu tạo chủ yếu là các tế bào mỡ. Ngoài các
Mô hình kinh doanh Mô hình kinh doanh
**Mô hình kinh doanh** là một khái niệm trừu tượng của một tổ chức, nó có thể là một khái niệm, văn bản và/hoặc đồ hoạ của cấu tạo tương quan, hợp tác, sự sắp
Lăng mộ của Mausolus Lăng mộ của Mausolus
nhỏ|phải|Một hình ảnh tưởng tượng về Lăng mộ Mausolus, từ một bức tranh khắc năm 1572 của [[Martin Heemskerck (1498-1574), ông đã tái hiện nó dựa trên những lời miêu tả]] nhỏ|phải|Di tích của Lăng
Mô Hình LED Luffy Gear 4 25cm BOUNCE MAN KingFigure Mô hình One Piece Cao Cấp, Figure Mô Hình Anmie One Piece Luffy Vua Hải Tặc Mô Hình LED Luffy Gear 4 25cm BOUNCE MAN KingFigure Mô hình One Piece Cao Cấp, Figure Mô Hình Anmie One Piece Luffy Vua Hải Tặc
Bật Kỳ Đơn Hàng Nào Phát Sinh Đều Được Xưởng Mô Hình KING FIGURE Tặng Kèm 5 Poster Truy Nã Dán Tường ( Hoặc 5 Tờ Truyện Tranh Dán Tường)   ️ Mô Hình của
Mô hình Markov ẩn Mô hình Markov ẩn
**Mô hình Markov ẩn** (tiếng Anh là _Hidden Markov Model_ - **HMM**) là mô hình thống kê trong đó hệ thống được mô hình hóa được cho là một quá trình Markov với các tham
Phân chi Mận mơ Phân chi Mận mơ
nhỏ **Phân chi Mận mơ** (danh pháp khoa học: **_Prunus subg. Prunus_**) là các loài cây gỗ có quả dạng quả hạch thuộc về chi Mận mơ (_Prunus_). Phân chi này được phân biệt với
Nhà mồ Tây Nguyên Nhà mồ Tây Nguyên
Nhà mồ của người Gia Rai tại Viện bảo tàng Dân tộc học, Hà Nội Nhà mồ của người Cơ Tu tại Viện bảo tàng Dân tộc học, Hà Nội Tượng nhà mồ ở [[Bản
Mô hình thuyền gỗ phong thủy, thuyền buồm trang trí SHAMROCK PAINTED, thuyền gỗ trang trí hàng chính hãng Mô hình thuyền gỗ phong thủy, thuyền buồm trang trí SHAMROCK PAINTED, thuyền gỗ trang trí hàng chính hãng
Mô hình thuyền gỗ phong thủy, thuyền buồm trang trí SHAMROCK PAINTED, thuyền gỗ trang trí hàng chính hãng ---- Công ty TNHH Gia Nhiên là một trong những công ty hàng đầu tại Việt
Phần mềm nguồn mở Phần mềm nguồn mở
nhỏ|Logo [[Open Source Initiative]] **Phần mềm nguồn mở** là phần mềm với mã nguồn được công bố và sử dụng một giấy phép nguồn mở. Giấy phép này cho phép bất cứ ai cũng có
Kinh tế học vĩ mô Kinh tế học vĩ mô
**Kinh tế học vĩ mô**, **kinh tế vĩ mô**, **kinh tế tầm lớn** hay đôi khi được gọi tắt là **vĩ mô** (Tiếng Anh: _macroeconomics_), là một phân ngành của kinh tế học chuyên nghiên
Trường Đại học Mỏ – Địa chất Trường Đại học Mỏ – Địa chất
**Trường Đại học Mỏ – Địa chất** (tiếng Anh: _Hanoi University of Mining and Geology_) là một trường đại học đa ngành hàng đầu tại Việt Nam, thuộc nhóm 95 trường đại học hàng đầu
Chi Mận mơ Chi Mận mơ
**Chi Mận mơ** (danh pháp khoa học: **_Prunus_**) là một chi của một số loài (khoảng 200) cây thân gỗ và cây bụi, trong đó có các loài như mận hậu, mơ, đào, anh đào
Kinh tế học vĩ mô cổ điển mới Kinh tế học vĩ mô cổ điển mới
**Kinh tế học vĩ mô cổ điển mới** (tiếng Anh: _new classical macroeconomics_) là bộ phận kinh tế học vĩ mô dựa trên kinh tế học tân cổ điển, hình thành từ thập niên 1970.
Mô hình Chuẩn Mô hình Chuẩn
**Mô hình Chuẩn** của vật lý hạt là một thuyết bàn về các tương tác hạt nhân mạnh, yếu, và điện từ cũng như xác định tất cả những hạt hạ nguyên tử đã biết.
Mô men quán tính Mô men quán tính
thumb | 220x124px | right | Mô men quán tính của trụ rỗng **Moment quán tính** là một đại lượng vật lý (với đơn vị đo trong SI là kilogram-met vuông kg.m²) đặc trưng cho
Mô men động lượng Mô men động lượng
nhỏ|Một [[Con quay hồi chuyển|con quay hổi chuyển vẫn đứng thẳng trong khi quay, do Mô-men quay được bảo toàn.]] Trong vật lý học, đại lượng **mô-men động lượng** (hay **mô-men xung lượng**, **động lượng
Ngôn ngữ mô hình hóa thống nhất Ngôn ngữ mô hình hóa thống nhất
frameless|right|UML logo **Ngôn ngữ mô hình hóa thống nhất** (tiếng Anh: _Unified Modeling Language_, viết tắt thành **UML**) là một ngôn ngữ mô hình gồm các ký hiệu đồ họa mà các phương pháp hướng
Mô Mô
**Mô** là một tập hợp tế bào chuyên hóa (cùng chất gian bào),có cấu tạo giống nhau cùng nhau thực hiện một chức năng nào đó trong cơ thể người và động vật. Cơ thể
Logic mờ Logic mờ
**Logic mờ** (tiếng Anh: _Fuzzy logic_) được phát triển từ lý thuyết tập mờ để thực hiện lập luận một cách xấp xỉ thay vì lập luận chính xác theo logic vị từ cổ điển.
Tập mờ Tập mờ
Các **tập mờ** hay **tập hợp mờ** (tiếng Anh: _Fuzzy set_) là một mở rộng của lý thuyết tập hợp cổ điển và được dùng trong lôgic mờ. Trong lý thuyết tập hợp cổ điển,
Mộ Mộ
nhỏ|phải|Một ngôi mộ ở Việt Nam Một khu mộ của [[người Tà Ôi sau khi cải táng (bốc mộ)]] **Mộ** (đồng nghĩa: **mồ** hay **mả** hay còn gọi chung là **mồ mả**, hay còn gọi
Mô tô sườn đầm Mô tô sườn đầm
Xe mô tô honda Wave 125 S, năm 2007 **Mô tô sườn đầm** () là loại xe gắn máy nhỏ nằm giữa loại scooter và loại mô tô lớn. Mô tô sườn đầm rất phổ
Kinh tế học vi mô Kinh tế học vi mô
**Kinh tế học vi mô** hay là _kinh tế tầm nhỏ_ (Tiếng Anh: _microeconomics_), là một phân ngành của kinh tế học chuyên nghiên cứu về đặc điểm, cấu trúc và hành vi của cả
Giấc mơ Giấc mơ
phải|nhỏ|Bức tranh "The Knight's Dream" (Giấc mơ của Hiệp sĩ) của Antonio de Pereda. **Mơ** hay **giấc mơ** là những trải nghiệm, ảo tưởng trong trí óc khi ngủ. Hiện tượng mơ không chỉ xảy
Mô hình Solow–Swan Mô hình Solow–Swan
**Mô hình Solow–Swan** hay **mô hình tăng trưởng ngoại sinh** là một mô hình kinh tế về tăng trưởng kinh tế dài hạn được thiết lập dựa trên nền tảng và khuôn khổ của kinh
Lăng mộ Tần Thủy Hoàng Lăng mộ Tần Thủy Hoàng
**Tần Thủy hoàng đế lăng** () nằm ở phía bắc núi Ly Sơn (骊山) thuộc huyện Lâm Đồng, thành phố Tây An, tỉnh Thiểm Tây, Trung Quốc. Đây là lăng mộ được xây dựng trong
Mô hình OSI Mô hình OSI
**Mô hình OSI** (_Open Systems Interconnection Reference Model_, viết ngắn là _OSI Model_ hoặc _OSI Reference Model_) - tạm dịch là **Mô hình tham chiếu kết nối các hệ thống mở ** - là một
Mơ Armenia Mơ Armenia
**Mơ Armenia**, **mơ tây**, **mơ hạnh** hay **hạnh** (tên khoa học _Prunus armeniaca_ L., do được trồng phổ biến ở Armenia cổ đại) là một loài thực vật thuộc chi _Prunus_. Các nghiên cứu về
Mô hình Mundell–Fleming Mô hình Mundell–Fleming
**Mô hình Mundell-Fleming** (_The Mundell-Fleming model_) là một mô hình kinh tế học vĩ mô sử dụng 2 đường IS và LM để phân tích tác động của các chính sách kinh tế vĩ mô
Quần thể lăng mộ Vương tộc của nhà Triều Tiên Quần thể lăng mộ Vương tộc của nhà Triều Tiên
**Quần thể lăng mộ Vương tộc của nhà Triều Tiên** là quần thể gồm 40 lăng mộ nằm rải rác tại 18 địa điểm được xây dựng từ năm 1408 đến năm 1966 nhằm tưởng
[Có sẵn] Mô Hình 3D Kim Loại Tự Lắp Ráp Công Trình Kiến Trúc Thế Giới [Tự ráp] [Có sẵn] Mô Hình 3D Kim Loại Tự Lắp Ráp Công Trình Kiến Trúc Thế Giới [Tự ráp]
KID-HCM2202-MH3D92103-01, Mô Hình 3D Kim Loại Tự Lắp Ráp Công Trình Kiến Trúc Thế Giới [Tự ráp] Mô hình kim loại 3D chất liệu làm bằng thép không gỉ được cắt ghép thành từng mảnh