✨Mịch Quang

Mịch Quang (tên thật là Nguyễn Thế Khoán; 1 tháng 5, 1917 - 14 tháng 2, 2018) là nhà nghiên cứu, soạn giả sân khấu, được tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật năm 2001 và Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật năm 2017.

Tiểu sử

Mịch Quang tên thật là Nguyễn Thế Khoán, sinh ngày 1 tháng 5 năm 1917 trong một gia đình yêu nước dòng dõi khoa bảng ở Tuy Phước, Bình Định. Từ năm 5 tuổi, Nguyễn Thế Khoán đã làm quen với những nhân vật nổi tiếng của sân khấu tuồng cổ như Tiết Cương, Trương Phi, Địch Thanh, Đổng Kim Lân... Khi lên 10 tuổi, Nguyễn Thế Khoán đã mê xem Hát bội nên cùng bạn học thường xuyên đi xem các gánh hát của quê hương (là tập hợp những học trò giỏi của Đào Tấn: Bát Phàn, Cai Tám, Cai Tư, Cửu Khi, Chánh Ca Đựng, Chánh Ca Đông...) diễn các vở tuồng nổi tiếng của cụ Đào như "Trầm hương các", "Cổ thành" "Hộ sanh đàn"... Bộ môn nghệ thuật này đã theo ông suốt thời niên thiếu, cả những thời gian ông học ở thành phố Quy Nhơn.

Trong kháng chiến chống Pháp, Mịch Quang là cán bộ tuyên văn trung đoàn 94 ở Liên khu 5. Từ năm 1954, ông tập kết ra Bắc, hoạt động trên nhiều lĩnh vực văn học nghệ thuật.

Ông là hội viên Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam, thành viên sáng lập Trung tâm Nghiên cứu bảo tồn và phát huy văn hóa dân tộc.

Trên lĩnh vực sáng tác, ông là tác giả của nhiều tác phẩm sân khấu, với những vở tuồng, như: Đường về Lam Sơn, Má Tám, Quang Trung, Trần Hưng Đạo, Vua Hùng kén rể, Hộp truyền đơn, Phất cờ nương tử, Thanh gươm hát bội, Giấc mộng hồ hoa, Bà mẹ làng Sen, "Chị Ngộ", "Vua Hùng kén rể", "Quang Trung", "Phất cờ nương tử", "Thanh gươm hát bội", "Nỗi lòng người mẹ", "Tên sát nhân và nhà tu hành "... được giới sân khấu đánh giá cao. Trong số đó, ghi dấu ấn nhất là tác phẩm "Thanh gươm hát bội", một vở tuồng có cốt truyện về danh nhân Đào Tấn, hậu tổ của nghệ thuật Tuồng Việt Nam, đoạt Huy chương vàng tại Hội diễn sân khấu tuồng và dân ca kịch toàn quốc năm 1990;

Trên lĩnh vực nghiên cứu, bài viết "Cấu trúc động - mở, đặc thù quán triệt nền âm nhạc truyền thống" đề cập vấn đề lý thuyết để chỉ ra vấn đề cơ bản của âm nhạc dân tộc cổ truyền. Bài viết sau khi công bố nhận được sự đón nhận của giới nghiên cứu âm nhạc trong và ngoài nước.

Ông đã được Nhà nước tặng Huân chương Lao động hạng Nhất (năm 1999), Huân chương Kháng chiến chống Pháp hạng nhất, Huân chương Kháng chiến chống Mỹ hạng nhất.