✨Lũy linh

Lũy linh

Trong toán học, một phần tử x của một vành được gọi là lũy linh (tiếng Anh: nilpotent, thuật ngữ tiếng Việt là sự kết hợp của lũy thừa và Hán-Việt "零-linh" có nghĩa là số không) nếu tồn tại một số nguyên dương n (được gọi là bậc của phần tử đó), thỏa mãn x^n=0.

Thuật ngữ này cùng với lũy đẳng đều được giới thiệu lần đầu tiên bởi Benjamin Peirce khi ông viết về các nhánh của đại số.

Ví dụ

  • Định nghĩa này có thể được áp dụng cho các ma trận vuông. Ma trận

:: A = \begin{pmatrix} 0 & 1 & 0\ 0 & 0 & 1\ 0 & 0 & 0 \end{pmatrix}

: là lũy linh vì A^3=0. Xem ma trận lũy linh để biết thêm.
  • Trong vành thương \Z/9\Z, lớp tương đương của 3 là lũy linh vì 32 đồng dư với 0 modulo 9.

  • Giả sử hai phần tử ab trên vành R thỏa mãn ab = 0. Khi đó, phần tử c = ba là lũy linh do \begin{align}c^2&=(ba)^2\ &=b(ab)a\ &=0.\ \end{align}