✨Lỗ Hoàn công

Lỗ Hoàn công (,731 TCN-694 TCN), là vị vua thứ 15 của nước Lỗ thời Xuân Thu trong lịch sử Trung Quốc, trị vì từ năm 711 TCN đến 694 TCN. Ông mang họ Cơ (姬), tên là Doãn (允) hay Quỹ (軌), và Hoàn công là thụy hiệu của ông.

Thân thế

Hoàn công là con trai của Huệ công với chính thất Trọng Tử (仲子), con gái của Vũ công nước Tống. Huệ công cũng có người con trai khác là Tức Cô (sau trở thành Lỗ Ẩn công), song mẹ của Tức Cô chỉ là tiểu thiếp. Mặc dù Tức Cô nhiều tuổi hơn song Hoàn công đã trở thành thế tử nhờ địa vị của mẹ.

Lên ngôi

Năm 723 TCN, Lỗ Huệ công qua đời sau 46 năm trị vì. Mặc dù Cơ Doãn khi ấy đang là thế tử, song ông vẫn còn nhỏ nên Ẩn công được người nước Lỗ lập lên kế vị với thỏa thuận rằng ông ta sẽ cai trị như một nhiếp chính cho đến khi Hoàn công trưởng thành.

Quan hệ với láng giềng

Năm 711 TCN, Lỗ Hoàn công cùng Trịnh Trang công đổi đất cho nhau: Trịnh trao Hứa Điền cho Lỗ, Lỗ trao đất Banh cho Trịnh. Cùng năm, Hoa Đốc nước Tống giết Tống Thương công. Trịnh Trang công bèn họp các nước Lỗ, Tề, Trần cùng bàn về loạn nước Tống. Hoa Đốc bèn mang của đút lót cho cả bốn nước và xin đón công tử Phùng về nước làm vua. Lỗ Hoàn công và các chư hầu bằng lòng, vua Trịnh cho Tử Phùng về nước lên ngôi, tức là Tống Trang công.

Năm 709 TCN, Lỗ Hoàn công cưới con gái Tề Hy công là Văn Khương làm vợ. Năm 706 TCN, Văn Khương sinh ra một người con trai. Vì người con trai này có cùng ngày sinh với Hoàn công, do đó được đặt tên là Đồng. Ông lập Cơ Đồng làm thế tử của nước Lỗ.

Năm 698 TCN, cha vợ ông là Tề Hy công qua đời và người anh vợ là Tề Tương công lên kế vị. Dù là anh vợ Lỗ Hoàn công, Tề Tương công vẫn mang quân đánh Lỗ vì Lỗ ủng hộ nước Kỷ vốn có thù với Tề. Hai bên đánh nhau không phân thắng bại.

Bị hại

Sau đó Tề và Lỗ giảng hòa. Tháng 4 năm 694 TCN, Lỗ Hoàn công cùng vợ sang thăm nước Tề, dù có lời can ngăn nhưng ông không nghe theo. Hai vua gặp nhau ở đất Lạc. Tề Tương công gặp lại em gái, hai người lại lén tư thông. Lỗ Hoàn công biết chuyện rất giận, trách mắng Văn Khương và nói rằng thế tử Đồng không phải con mình mà là con vua Tề.

Văn Khương nói lại với Tề Tương công. Vua Tề xấu hổ, tính chuyện giết Lỗ Hoàn công, bèn mời ông đến dự tiệc, chuốc cho ông uống say. Sau đó Tương công sai lực sĩ Bành Sinh đưa Lỗ Hoàn công ra xe và dặn giết Hoàn công. Bành Sinh bế ông lên xe, nhân đó bóp gãy xương sườn giết chết ông.

Trong tiểu thuyết Đông Chu liệt quốc

Lỗ Hoàn công được biết đến trong tiểu thuyết Đông Chu liệt quốc qua vụ việc sang thăm nước Tề và bị sát hại. Tề Tương công và Văn Khương bị quy trách nhiệm cho cái chết của ông. Vì Tề Tương công mang công tử Bành Sinh ra giết để che giấu tội lỗi, sau này công tử Bành Sinh đã hiện hồn báo oán khiến các tướng nổi loạn là Liên Xưng và Quản Chí Phủ phát hiện nơi ẩn nấp của vua Tề và giết Tương công.