✨Lê Duy Thước

Lê Duy Thước (1918–1997) là một nhà khoa học nông nghiệp và nhà giáo người Việt Nam.

Thân thế

Lê Duy Thước sinh tại xã Diễn Quảng, huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An ngày nay. Thuở nhỏ, ông vào Hà Tĩnh học ở trường Hương Sơn, rồi về Diễn Châu học tiếp tiểu học. Do ảnh hưởng từ phong trào Xô viết Nghệ Tĩnh, ông được gia đình cho ra Hà Nội học tập ở trường tư thục Lyceum Hồng Bàng (phố Hàng Trống). Năm 1933, ông cùng bạn thân Vũ Văn Chuyên tham gia đoàn hướng đạo sinh Hồng Đức. Năm 1934, do trường học đóng cửa, ông chuyển sang trường Tư thục Thăng Long, đỗ Tú tài bán phần và tiếp tục học trung học ở trường Albert Sarraut.

Năm 1938, ông lấy bằng Tú tài Toán và được tuyển thẳng vào Đại học Y Đông Dương nhờ tốt nghiệp xuất sắc. Tuy nhiên, ông lựa chọn theo học tại trường Cao đẳng Nông lâm do thời gian học ngắn hơn. Năm 1943, ông tốt nghiệp Đại học bằng kỹ sư canh nông và được bổ nhiệm làm Giám đốc Canh nông tỉnh Quảng Nam. Năm 1944, ông xuất bản công trình nghiên cứu khoa học đầu tay Quảng Nam Canh nông chí và được Tạ Quang Bửu cử làm Hướng đạo trưởng hướng đạo tỉnh Quảng Nam. Toàn quốc kháng chiến bùng nổ, ông di chuyển về Nghệ An tiếp tục công tác nghiên cứu. Năm 1947, ông được kết nạp vào Đảng Cộng sản Đông Dương. Ngày 17 tháng 11, ông được kiêm nhiệm chức vụ Giám đốc Sở doanh điền (trước là Nha khẩn hoang di dân).

Tháng 7 năm 1951, ông là một trong 21 thành viên của Đoàn LX51 được Chính phủ Việt Nam cử sang Liên Xô học tập các ngành khoa học. Ông học tập tại Học viện Nông nghiệp K. A. Timiriazev (Moskva). Năm 1955, ông về nước, công tác tại Bộ Nông nghiệp.

Tháng 10 năm 1958, ông được Chính phủ cử làm đại biểu tham gia Hội đồng Tương trợ Kinh tế (SEV) ở Moskva và được phép ở lại 2 tháng để bảo vệ Luận án Phó tiến sĩ khoa học tại Học viện K. A. Timiriazev. Ông bảo vệ luận án Phó tiến sĩ thành công với công trình Kỹ thuật tăng năng suất bông ở nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa vào tháng 10 năm 1958. Năm 1965, ông được điều về Bộ Nông lâm, phụ trách công tác Vụ trưởng Vụ Trồng trọt, Viện trưởng Viện Nông hóa và Thổ nhưỡng. Ngay trong năm 1976, ông đã chủ trương thành lập Khoa Quản lý ruộng đất (nay là Khoa Tài nguyên và Môi trường), là nơi đầu tiên đào tạo kỹ sư ngành Quản lý đất đai. Bằng những cống hiến của bản thân, ông được coi là "ông tổ" của ngành Khoa học đất Việt Nam.

Năm 1982, ông được bầu làm Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Hà Nội khóa I (1982–1988). Năm 1984, ông là chuyên viên Viện Quy hoạch và Thiết kế nông nghiệp, được Hội đồng Bộ trưởng giao nhiệm vụ Chủ nhiệm chương trình nhà nước Xây dựng cơ sở khoa học của quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội vùng Tây Nguyên (1984–1988).

Qua đời

Từ 1983 đến 1997, ông nghỉ hưu tại Hà Nội nhưng vẫn tham gia hướng dẫn cao học, hướng dẫn Nghiên cứu sinh ngành Quản lý ruộng đất, Nông hoá thổ nhưỡng, Khoa học đất tại khoa Quản lý ruộng đất, trường Đại học Nông nghiệp I. và được an táng tại nghĩa trang trong khuôn viên Đại học Nông nghiệp I, nơi ông gắn bó một nửa cuộc đời mình với sự nghiệp nông nghiệp và phát triển nông thôn.

Tặng thưởng

Năm 1980, ông được phong hàm Giáo sư. Năm 1988, ông được tặng danh hiệu Nhà giáo Nhân dân.

Năm 2000, công trình Điều tra - Phân loại - Lập bản đồ đất Việt Nam do các nhà khoa học Lê Duy Thước, Cao Liêm, Vũ Cao Thái, Trần Khải, Vũ Ngọc Tuyên, Tôn Thất Chiểu, Đỗ Đình Thuận và hàng trăm cộng sự thực hiện (từ năm 1956 đến năm 1996) được trao Giải thưởng Hồ Chí Minh về Khoa học nông nghiệp.

Tên của ông được đề xuất đặt cho một con đường ở thành phố Vinh.