✨Hà Trạch Huệ

Giáo sư Hà Trạch Huệ (; 5 tháng 3 năm 1914 – 20 tháng 6 năm 2011) là một nhà vật lý hạt nhân Trung Quốc đã làm việc để phát triển và khai thác vật lý hạt nhân ở Đức và Trung Quốc.

Thuở nhỏ và giáo dục

thumb|Lớp tốt nghiệp năm 1936 của khoa vật lý tại Đại học Thanh Hoa. Hà Trạch Huệ ở phía trước, thứ hai từ phải; chồng tương lai của cô Tiền Tam Cường là ở phía sau, ngoài cùng bên trái. Hà Trạch Huệ sinh tại Tô Châu năm 1914. Bà theo học trường Trung học Tô Châu số 10, nơi bà quan tâm đến nhiều môn học và tham gia vào đội bóng chuyền. Gia đình bà nổi tiếng với việc sản sinh ra ba nhà khoa học nữ nổi tiếng. Ngoài bà, chị gái của bà Hà Di Trinh là một người nổi tiếng trong lĩnh vực quang phổ và khoa học vật chất, và em gái của bà là Hà Trạch Anh, một nhà thực vật học nổi tiếng.

Bà tốt nghiệp Đại học Thanh Hoa ở Bắc Kinh năm 1936, với bằng vật lý. Sau đó bà tiếp tục học tại Đại học Kỹ thuật Berlin, Bà nghiên cứu vật lý hạt nhân trong nhiều năm ở Đức làm việc cho Siemens trước khi gia nhập Viện Kaiser Wilhelm (nay là Viện nghiên cứu y học Max Planck) tại Heidelberg vào năm 1943. Friedrich Paschen, người đã từng là chủ nhà của bà ở Đức, và sau đó là cha nuôi, giới thiệu bà với Walther Bothe, người vừa chế tạo máy xiclotron đầu tiên của Đức. Với sự trợ giúp của Bothe, bà nghiên cứu các hạt phóng xạ và tia vũ trụ, và bà đã nghiên cứu công nghệ buồng mây của Heinz Maier-Leibnitz. [[Tập tin:He Zehui 3.jpg|thumb|left|Tiền Tam Cường, con gái của họ, và Hà Trạch Huệ khi họ trở về Trung Quốc năm 1948 (1945 Nature, Vol. 156 p 543) sau khi bà trình bày một bài báo ở Bristol về công việc của mình với Maier-Leibnitz và Bothe, trong đó bao gồm bức tranh đầu tiên về phân tán electron – positron.

Năm 1966, cuộc Cách mạng Văn hóa bắt đầu và bà có rất ít sự kiện công khai cho đến năm 1973. Sau đó, bà chuyển sự quan tâm của mình sang tia vũ trụ và vật lý thiên văn năng lượng cao.

Giải thưởng và vinh danh

Trong suốt cuộc đời, bà nghiên cứu vật lý năng lượng cao. Bà được bầu vào Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc năm 1980. Bà đã trở thành một nhân vật mang tính biểu tượng ở Trung Quốc. Các phòng thí nghiệm khoa học tại trường cũ của bà được đặt tên theo tên bà.

Cuộc sống cá nhân

Chồng bà mất năm 1992. Họ có ba con, hai con gái và một con trai. Bà qua đời ở Bắc Kinh vào năm 2011, ở tuổi 97.