✨Bình Ngô đại cáo (tranh)

Bình Ngô đại cáo là một tác phẩm hội họa bằng sơn mài được họa sĩ Nguyễn Văn Minh thực hiện vào năm 1966, với chủ đề lấy cảm hứng từ văn kiện lịch sử cùng tên của Nguyễn Trãi. Tác phẩm hiện được trưng bày tại Phòng trình quốc thư, Dinh Độc Lập, Thành phố Hồ Chí Minh.

Hoàn cảnh sáng tác

Bức Bình Ngô đại cáo được thực hiện trong bối cảnh Dinh Độc Lập vừa mới hoàn thành xây dựng vào năm 1966. Với đề tài đặt ra bởi kiến trúc sư Ngô Viết Thụ, nội dung bức tranh yêu cầu tái hiện "quang cảnh một buổi đại lễ tuyên cáo công trạng kháng Minh 10 năm của vua Lê Lợi". Lúc bấy giờ, họa sĩ Nguyễn Văn Minh được họa sĩ Lê Văn Đệ tiến cử thực hiện bức tranh này.

Khi nhận nhiệm vụ này, Nguyễn Văn Minh đang giữ vai trò Giám đốc Trung tâm Nghệ thuật và Mỹ nghệ Mê Linh, một đơn vị tiên phong trong nghệ thuật sơn mài mỹ nghệ tại miền Nam Việt Nam giai đoạn trước năm 1975. Ông đã huy động đội ngũ phụ tá của mình và tận dụng toàn bộ năng lực kỹ thuật, kinh nghiệm đã tích lũy qua quá trình tu nghiệp tại Nhật Bản để hoàn thành tác phẩm trong thời gian hai tháng ngắn ngủi. Bên cạnh bức tranh chính, Nguyễn Văn Minh còn thiết kế toàn bộ nội thất trong Phòng trình quốc thư. Ông chịu trách nhiệm chế tác bộ bàn ghế gỗ phủ sơn mài, một tấm thảm len lớn với họa tiết đồng bộ và các đèn trang trí đặt hai bên bức tranh. Bức tranh có bề dài 14 thước, cao 9 thước, tức 8,8 m × 4,6 m, gồm 40 tấm sơn mài nhỏ ghép lại, mỗi tấm có kích thước 0,8m x 1m. Đây là bức tranh có kích thước lớn nhất của nghệ thuật sơn mài Việt Nam. Điều này thể hiện rõ sự giao thoa giữa mỹ thuật Việt Nam và Nhật Bản, mà bản thân họa sĩ Nguyễn Văn Minh đã có cơ hội tiếp cận trong thời gian tu nghiệp tại Kyōto và Sendai.

Phong cách nghệ thuật của tác phẩm tập trung vào việc kết hợp giữa truyền thống và sáng tạo. Cảnh sắc và con người trong tranh được khắc họa tỉ mỉ, với các chi tiết thể hiện rõ nét từng chuyển động và biểu cảm. Những yếu tố lễ nghi như cờ, trống, nhạc khí được chăm chút kỹ lưỡng, tạo nên không khí trang nghiêm. Đồng thời, những hình ảnh người nông dân, cảnh chợ và đời sống thường ngày lại mang đến sự đối lập nhẹ nhàng, làm mềm đi vẻ uy nghi của triều đình.

Hình ảnh